Vườn kiểu Hügelkultur

HÜGELKULTUR GARDEN

Hügelkultur là một từ có nguồn gốc từ tiếng Đức, định nghĩa một phương pháp trồng cây ít phải chăm chút bằng cách vun luống cao. Luống kiểu Hügelkultur giúp giữ độ ẩm, tạo độ phì nhiêu cho đất, tăng khả năng thoát nước và đem lại hương vị ngon hơn cho một số loại quả.

Nếu bạn có một khu vườn nho nhỏ ở ngoại ô hay một khu trang trại gia đình, lâu lâu bạn sẽ phải dọn vườn. Nếu trong vườn của bạn có những cây thân gỗ, chắc chắn sẽ có các mẩu thân cây hoặc cành cây bị gãy bỏ đi còn cỏ cây dại thì nhiều vô kể. Thay vì phải đốt chúng hoặc nhờ người bỏ đi mỗi một lần dọn vườn hãy thử làm một cái Hügelkultur bed trong vườn của bạn.

Tưới cây là nhiệm vụ không thể thiếu nếu bạn quyết định trồng vườn, nhưng có cách để nhiệm vụ này đơn giản hơn, khiến giấc mơ nông nhàn của chúng ta có nhiều cơ may thành hiện thực. Chuyên gia nhiều năm kinh nghiệm của richsoil.com nói rằng ưu điểm của đắp luống Hügelkultur là từ năm thứ 2 trở đi bạn sẽ không cần phải tưới nếu bạn tạo luống Hügelkultur đủ cao để làm vườn. Làm nông không cần hệ thống tưới, không hệ thống nhỏ giọt, thật tuyệt. Nếu luống Hügelkultur cao 1,8 m thì có thể chống hạn suốt một mùa hè không mưa (sau tháng đầu tiên luống sẽ sụt đi một tý do đó ban đầu nên làm cao tầm 2m). Nếu luống của bạn  cao 60cm thì bạn có thể đi nghỉ 3 tuần mà không cần thuê người tưới cây.

Hügelkultur sau 1 tháng Hügelkultur sau 1 năm Hügelkultur sau 2 năm Hügelkultur sau 20 năm

Nguồn: richsoil.com/hugelkultur/

Năm này qua năm khác, các lớp vật liệu phân hủy dần dần tạo ra ra sự màu mỡ vô cùng cho lớp đất dưới sâu. Khi lớp gỗ được chôn dưới luống co lại, sẽ nhiều túi khí được tạo ra, luống Hügelkultur tự căng lên. Các túi khí và dinh dưỡng được tạo ra trong quá trình phân hủy rất tốt cho sự phát triển bộ rễ của cây. Những năm đầu, quá trình phân hủy sẽ làm lớp đất ấm dần lên và mùa sinh trưởng của cây kéo dài hơn. Lớp vật liệu gỗ và cành cây còn có tác dụng lưu giữ chất dinh dưỡng dư thừa trong đất mà không bị rửa trôi vào mạch nước ngầm và tiếp tục cung cấp cho cây. Nước cũng được giữ tốt hơn nên sẽ bớt công tưới nước. Phương pháp làm nông này được ứng dụng rất hiệu quả tại Đức và các nước Đông Âu hàng trăm năm nay.

Nói chuyện đánh luống trồng cây có vẻ không xa lạ với các bác nông dân quê mình, tuy vậy, cách vun luống cao kiểu Đức này có những ưu điểm khác mà chúng ta có thể ứng dụng: tận dụng nguồn rác vườn, tiện lợi khi thu hoạch vì luống cao không cần cúi ( ưu điểm các bạn nông dân nhiều tuổi rất thích) và ít phải tưới nước.

Các vật liệu có thể làm luống

  • Khúc gỗ thừa.
  • Cành cây thừa bỏ sau khi tỉa cây.
  • Lá, cỏ, rơm rạ.
  • Bìa carton, báo cũ.
  • Tất cả các sản phẩm hữu cơ.

Cách làm luống

  • Đầu tiên cần phải dọn cỏ khu vực làm luống. Ở diện tích nhỏ có thể làm luống Hugelkultur bằng tay, nhưng nếu diện tích rộng hơn thì nên cần máy hỗ trợ. Luống càng lớn càng tốt, bởi vì diện tích càng rộng thì trồng được càng nhiều cây và dùng được lâu hơn.
  • Đào rãnh. Rãnh cần đủ sâu và đủ rộng để chứa lượng phế thải trong vườn bạn mà bạn định dọn. Ở diện tích lớn bạn có thể dùng máy đào một cái mương sâu 1 đến 1,5m và rộng 1,5 đến 2m. Càng rộng thì sẽ càng trồng được nhiều cây và thời gian sử dụng lâu hơn.
  • Phủ vật liệu lên rãnh. Khi sắp xếp vật liệu cho luống, lưu ý rằng khúc gỗ to cồng kềnh mất nhiều thời gian phân hủy sẽ đặt dưới cùng ( có thể ngang hoặc dọc tùy bạn) => sau đó là lớp cành cây, mẩu gỗ hoặc gỗ đã mục một phần=> tiếp đến là lớp lá sau khi dọn vườn, cỏ, bìa carton, giấy, chất thải hữu cơ =>phủ lên trên là lớp đất trên bề mặt. Cành nhiều vật liệu càng nhiều dinh dưỡng cho luống.
Nguồn: wnpr.org/post/connecticut-garden-journal-guide-hugelkultur

Chiều cao luống lý tưởng thường từ 1m đến 1,5m (độ dốc luống từ 45⁰ đến 90⁰), phù hợp với chiều cao của người bình thường có thể rất tiện lợi cho việc thu hoạch hoa quả.

Nếu bạn không muốn luống quá cao trên mặt đất thì có thể đào sâu hơn dưới lòng đất, nếu bạn không có điều kiện đắp cao ngay lập tức thì bạn có thể đắp dần dần qua các năm.

Trong con mắt của kiến trúc sư cảnh quan thì ụ đất trồng cây cao 1-2m đầy phì nhiêu bền vững qua các năm có vẻ đẹp khó cưỡng, nguồn cảm hứng cho nhiều sáng tạo.

Một số hình dáng luống có thể áp dụng:

 

  
Hügelkultur cơ bản Hügelkultur hình luống gầy Hügelkultur có đỉnh nhọn Hügelkultur có kè đá Hügelkultur có kè gỗ

Nguồn: richsoil.com/hugelkultur/

Các loại cây có thể trồng trên luống Hügelkultur:

Cây ưa nắng thì nên trồng mặt hướng về nắng nhiều (nắng chiều), cây ưa râm trồng mặt đổ bóng của luống, cây cứng cáp thì trồng hai bên đối diện hướng gió, cây thân mềm thì trồng mé trong được che chắn. Luống được đặt dọc hướng Bắc xuống Nam sẽ hưởng tối đa ánh nắng mặt trời, cây sẽ có nhiều năng lượng để phát triển lớn và khỏe mạnh. Cây ăn quả trồng sát cạnh luống sẽ có nhiều cơ hội hút chất dinh dưỡng từ gỗ mục nát.

Phần lớn các loại rau có thể trồng trên luống Hügelkultur, bạn có thể lựa chọn theo sở thích và nhu cầu gia đình bạn, dưới đây là một số loại cây ví dụ:

  • Rau diếp, rau cải bina.
  • Bắp cải, súp lơ, su hào…
  • Bí ngô, bí xanh, dưa chuột…
  • Khoai tây, khoai lang ( đặc biệt tốt cho năm đầu tiên), lạc…
  • Cần tây, măng tây.
  • Đậu, đỗ xanh, đen.
  • Hành tây, tỏi, hẹ.

Mỗi loại bạn có thể trồng 1 ít xen kẽ nhau, và xen kẽ các loại hoa để khu vườn trông xinh đẹp.

References: