Granito

Terrazo alla venezianna

Nghệ thuật dưới mỗi bước chân bạn. Bạn nào đã từng tự hoàn thiện nơi ở của mình dù là chung cư hay biệt thự, chắc hẳn đã từng đau đầu về chuyện chọn cỡ gạch lát nền và từng ước giá như toàn bộ nền nhà phẳng lì không có mạch lát.

Bài viết hôm nay chúng tôi xin được chia sẻ về một vật liệu xưa cũ nhưng mang vẻ đẹp không tuổi. Đó là vật liệu Terrazzo hay còn được biết đến với cái tên quen thuộc hơn: đá granito.

Một tí lịch sử:

– Granito là gọi theo tiếng Pháp. Ngoài ra còn gọi là terrazo alla venezianna ( sân kiểu vơ ni zơ) là một loại vật liêu hoàn thiện sàn xuất hiện từ rất lâu đời. Đây là lĩnh vực sở trường của các nghệ nhân vùng Frioul (đông bắc nước Ý). Từ thời thượng cổ, giới quý tộc thường sử dụng những vật liệu quý hiếm để lát sàn mosaique như cẩm thạch.

Những người ít tiền hơn thì tận dụng lại những mảnh vụn của các vật liệu quý trộn với chất kết dính để làm vật liệu hoàn thiện sàn. Chính ở Venise kỹ thuật làm sàn kiểu này đã trở nên hoàn thiện, đạt tính thẩm mỹ cao và được phổ biến rộng rãi trong các công trình kiến trúc.

– Tính ưu việt của sàn granito thể hiện ở chỗ nó rất bền với độ ẩm. Và vì thế trở thành vật liệu hoàn thiện sàn chủ yếu cho các công trình lớn ở Venise như cung Doges (những 1325 m2 sàn liên tục), Cung Loredan..v.v.

– Vào thời đó vật liệu kết dính thường là vữa đất sét. Những mảnh cẩm thạch vụn được rắc lên rồi nện, hoặc ép bằng con lăn để gắn sâu vào mặt vữa. Sau đó được dùng đá mài tới khi đạt độ bóng mong muốn và phủ một lớp dầu lanh bảo vệ.

Ngày nay công nghệ làm đá granito đã phát triển rất nhiều. Các bề mặt đa dạng với hoa văn tùy ý của kiến trúc sư.

Nhìn chung vật liệu kết dính granito hiện nay có 2 loại chính:

Gốc xi măng và gốc polyme. Vữa xi măng tạo liên kết hóa học với cột liệu nên tạo bề mặt cứng và giòn hơn. Trong khi vữa polyme tạo liên kết vật lý (keo dính) nên mềm dẻo và ít bị nứt hơn. Tuy vậy granito polyme dễ mất màu dưới ánh nắng nên chỉ ứng dụng trong nội thất. Granito xi măng bền màu với ánh nắng nên có thể sử dụng ở ngoại thất. Các công trình nổi tiếng: Guggenheim của Frank Lloyd Wright hay Villa Rotunda của Palladio.

Đặc điểm ưu việt của granito:

– Tính thẩm mỹ:

Vẻ đẹp của nền granito thật là khó cưỡng, ngay cả đối với những người hàng ngày tiếp xúc với cái đẹp. Bạn có thể mê mẩn chiêm ngưỡng vẻ đẹp nền nã của một mặt đá granito trắng đen. Hoặc sửng sốt trước vẻ rực rỡ của một mặt nền bốc lửa nghệ thuật. Cũng có thể ngây dại trước vẻ huyền ảo của mặt nền như đại dương sâu thẳm.

– Sự đa dạng:

Hầu như không có giới hạn trong việc thiết kế một mặt nền granito, việc lựa chọn cốt liệu có thể cho vô số màu sắc từ thủy tinh màu đến đá trắng, đá đen. Vữa có thể trộn màu hoặc để trắng. Các hoa văn có thể tùy ý đặc biệt với sự hỗ trợ của máy móc hiện đại, việc tạo các hoa văn được thực hiện bằng súng cắt sử dụng tia nước cao áp cắt lên khuôn nhôm. Sự đa dạng trong màu sắc cốt liệu cũng như tạo hình cho phép biến nền nhà thành một tác phẩm nghệ thuật thủ công thực thụ.

– Độ bền, độ cứng:

Granito là vật liệu có độ cứng tùy theo vật liệu làm cốt và theo độ cứng của chất kết dính. Nhìn chung đây là vật liệu khá bền và cứng nếu được thi công và bảo quản đúng cách. Có lẽ nó chỉ thua gạch granite hay đá granite. So với các loại nền không mạch như epoxy hay vinyl thì Granito cứng và phẳng phiu hơn hẳn. Nếu được bảo quản tốt, nền granito có độ bền hơn cả đời người.

– Tính liên tục:

Là kiến trúc sư, đôi khi chúng tôi chán phải gò bó thiết kế quanh các khổ gạch lát tiêu chuẩn và chơi trò cắt gạch để phá vỡ sự nhàm chán. Nhưng rồi cắt xếp mãi cũng nhàm. Có những công trình vì muốn theo đuổi tới cùng ý tưởng thiết kế đôi khi chúng tôi phải loại bỏ hoàn toàn mạch lát. Mục đích để có một mặt nền liên tục, hoặc tạo những hoa văn hoàn toàn tự do. Nền granito cho phép chúng tôi đạt được mục đích đó bất kì khi nào chúng tôi cần.

Sơ bộ quy trình thi công:

Cách đây khoảng 25-30 năm, việc thi công granito khá vất vả nhất là ở khâu hoàn thiện mài bóng. Thường phải đẩy tay cả khối đá mài nặng trịch trên mặt nền lênh láng nước, chất màu chảy loang lổ , nói chung là một công việc hết sức vất vả. Ngày nay quy trình thi công có thể rút gọn như sau:

– (1) Chuẩn bị mặt nền:

Nền bê tông sàn được làm vệ sinh, trét kín kẽ nứt, có thể trải thêm lớp ngăn hơi ẩm.

– (2) Rải lớp vữa xi măng lót:

Một lớp vữa dày 3-5cm được cán đều lên bề mặt sàn bê tông.

– (3) Rải đá cốt liệu:

Giai đoạn này là thời điểm thiết kế nền được thực hiện: nếu có hoa văn sẽ đặt khuôn hoa văn trước khi rải cốt liệu với màu theo thiết kế.

– (4) Đợi ninh kết hoàn thành.

– (5) Mái bóng bằng máy mài.

– (6) Phủ lớp bảo vệ bền mặt Bước 2 và 3 có thể gộp vào 1 bước:

Trộn cốt liệu với chất kết dính và chất làm cứng đối với granito gốc polyme.

Điểm hạn chế:

– Đắt tiền:

Một mét vuông granito tùy màu sắc và thiết kế có thể dao động từ 300k/m2 đến vài triệu/m2 . Đỏi hỏi tay nghề thợ và thiết bị chuyên nghiệp. Không phải bất kỳ tốp thợ nào cũng có thể thi công sàn granito. Nếu thi công không đúng quy trình, chất lượng độ bền và thẩm mỹ đều rất khó chấp nhận.

– Thấm, ngả màu:

Nếu không được phủ lớp bảo vệ, granito gốc xi măng vẫn có thể thấm và ố bẩn khi bị đổ trà cà phê, rượu màu.

– Lạnh và cứng:

Nền granito vào mùa đông khá lạnh nên không thích hợp cho phòng ngủ hoặc các phòng cần đi chân trần và ấm cúng.

– Khá ồn:

Như các vật liệu sàn cứng khác, sàn granito gây tiếng vang khá lớn nếu đi dày đế cứng. Vì vậy cần cân nhắc cho các khu vực thư viện hoặc phòng làm việc chung.

Lưu ý khi bảo trì nền granito:

Không sử dụng chất tẩy rửa mang tính axid – kể cả dấm loãng.

Không sử dụng các vật liệu cứng ráp để vệ sinh vì sẽ làm bay lớp tạo bóng. Khi nền bị bẩn, hãy vệ sinh ngay đừng trì hoãn. Chỉ cần một mảnh vải mềm và một ít xà phòng là đủ.

Nếu các bạn định sử dụng granito làm vật liệu sàn phòng khách sắp tới của mình, hãy nhận lấy sự cổ vũ của HOMA architects vì chúng tôi cũng rất yêu vật liệu này.