HOMA
XỬ LÝ RÁC THẢI HỮU CƠ
Tự làm phân hữu cơ là một trong những hoạt động xanh mang lại nhiều lợi ích. Các loại Phân hữu cơ tạo ra sau khi phân hủy rác sinh hoạt được bón cho đất để có năng suất tốt hơn. Đồng thời giảm lượng rác thải sinh hoạt, số rác còn lại hoặc sẽ bỏ vào thùng rác hoặc tái chế. Khoảng trung bình 40% lượng rác sinh hoạt có thể được sử dụng làm phân hữu cơ.
Nguồn dinh dưỡng giàu mùn này có tác dụng tuyệt vời giúp cải thiện dinh dưỡng của đất . Thúc đẩy sự phát triển của cây trồng. Nguồn phân hữu cơ dồi dào sẽ hạn chế bạn sử dụng phân bón hóa học. Gây hại cho côn trùng và các động vật khác gây phá vỡ chuỗi thức ăn. Bạn cũng sẽ tiết kiệm nước vì đất được nuôi dưỡng ít bị khô cạn hơn.
Bạn có thể tự ủ phân xanh bằng cách thu gom rác hữu cơ vào một góc vườn. Phủ bằng một lớp bìa cứng hoặc bạt. Tuy nhiên, thùng ủ sạch hơn và dễ quản lý hơn.
Một số thành phố đang bắt đầu cung cấp cho dân cư thùng ủ với một khoản phí nhỏ. Trường hợp không có, hãy mua thùng ủ ở cửa hàng bán đồ làm vườn hoặc tự làm từ gỗ tái chế.
Những loại thùng ủ phân xanh được trang bị tay quay cho phép đẩy nhanh quá trình phân hủy mà không cần nhiều nỗ lực.
Nếu bạn có không gian, nên có hai loại thùng ủ phân. Để bạn có thể thay phiên sử dụng phân hữu cơ từ thùng này trong lúc đó tiếp tục bỏ rác đầy cái còn lại. Cho dù bạn chọn loại nào, các thùng ủ phân nên được đậy hoặc có nắp capot.
CHỌN VỊ TRÍ ĐỂ Ủ
Một số người nghĩ rằng các thùng ủ phân xấu giống như một cái mụn cóc. Muốn để nó cách xa tránh ra khỏi tầm nhìn. Phải chạy xuống dưới vườn để vứt rác thực phẩm trong giá lạnh hoặc dưới mưa thực sự làm mất động lực.
Do đó, hãy để thùng ủ phân ở chỗ có thể dễ dàng tiếp cận. Để có kết quả tốt nhất, nơi ủ phân xanh phải được đặt trực tiếp trên nền đất trống hoặc trên bãi cỏ. Trong khu vực có nắng và nửa dưới bóng râm, nhưng không hoàn toàn trong bóng râm. Tránh những nơi quá ẩm ướt.
QUÁ TRÌNH LÀM PHÂN XANH
Làm phân xanh không khó nếu bạn mang bỏ đúng nguyên liệu. Bỏ rác thải vào thùng ủ theo nhu cầu xả thải của bạn. Tuy nhiên, sẽ cần thời gian (đôi khi lên đến một năm) để sản phẩm có thể dùng được. Thực hiện theo cách này không thích lắm.
Để nhanh chóng có được phân ủ chất lượng, bạn phải tính toán nghĩ cẩn thận và cần thêm một số nỗ lực. Phân xanh lý tưởng sẽ có kết cấu sần sùi, màu đen và mùi ngọt. Điều quan trọng là phải đảm bảo sự cân bằng giữa chất màu xanh và màu nâu. Chất màu xanh bị phân hủy nhanh hơn và quá trình phân hủy xả khí làm cho chất màu nâu được trộn đều.
Xen kẽ các lớp rác xanh và và rác nâu, hoặc thỉnh thoảng bỏ hẳn một khối lượng lớn chất nâu. Thùng ủ phân đầy sẽ thực hiện việc phân hủy nhanh chóng. Trong khi đó thùng ủ đang trong quá trình làm đẩy sẽ phân hủy chậm hoặc thậm chí chưa phân hủy. Quá trình phân hủy sẽ nhanh chóng nếu bạn đảo trộn chất thải thường xuyên.
Trộn đều các thành phần trong thùng ủ bằng một cái đinh ba và nếu thấy quá mềm, thêm chất màu nâu. Nếu quá khô, tưới thêm nước. Cũng có thể thay thế bằng phân chuồng và đất trồng. Quá trình ủ thành phân xanh hoàn thành khi thành phẩm là chất có màu nâu sẫm, tơi xốp như đất.
Thời gian phân hủy thành phân hữu cơ có thể mất từ sáu tuần đến một năm. Sau khi ủ thành công, nên để thêm một tháng cho thật ngấu trước khi sử dụng ở vườn. Ngoài ra, quá trình ủ phân hữu cơ không có nguy cơ về dịch tế nếu bạn tuân theo một số quy tắc cơ bản: đeo găng tay, băng lại vết thương hở nếu có và rửa tay sau khi chạm vào phân ủ.
THÀNH PHẦN CỦA THÙNG Ủ PHÂN XANH
Tất cả chất thải hữu cơ đều có thể ủ rác hữu cơ, chừ một số loại. Thịt, các sản phẩm từ sữa và các đồ ăn đã nấu chín không nên được đổ vào thùng ủ. Chúng sẽ thu hút chuột hoặc các loài gây hại khác. Bạn bỏ vào thùng chất thải của mèo, thỏ hoặc chuột lang. Nhưng không cho chất thải của các loại động khác. Chúng ta cũng phải loại bỏ các cành cây mang mầm bệnh, đặc biệt là các bệnh xuất phát từ mặt đất, hoặc các loại cỏ dại xâm lấn như cây bụi hoặc cây bạch chỉ.
Cân bằng khối lượng chất thải màu xanh và màu nâu là rất cần thiết.
Cỏ sau khi cắt từ vườn sẽ rải lớp đầu tiên trong thùng ủ. Lớp cỏ sẽ thúc đẩy quá trình phân hủy rất nhanh. Nếu chỉ có cỏ và chất thải màu xanh thì chỉ tạo thành một chất sệt có mùi hôi. Việc bổ sung chất thải nâu (các cành và nhánh cây) phân hủy chậm hơn giúp tạo thành một sản phẩm tơi xốp. Các cành, nhành cây nên cắt thành đoạn nhỏ nếu không sẽ kéo dài thời gian ủ phân thành phẩm
Thành phần chất thải xanh
– Cỏ cắt trong vườn.
– Cuộng rau, vỏ quả.
– Cỏ dại non, không có hạt; tránh cỏ dại lâu năm như bìm bìm.
– Rác thải xanh kích thước nhỏ.
– Chất thải của ngựa, gia súc, gia cầm.
Thành phần chất thải nâu
– Cành cây nhành cây cắt nhỏ.
– Phôi bào và mùn cưa.
– Giấy và bìa cứng.
– Rơm và cỏ khô.
– Lá khô có thể được sử dụng làm lớp phủ.
Các thành phần khác
– Vỏ trứng nghiền.
– Vải tự nhiên, 100% len hoặc cotton.
CÁC VẬT LIỆU PHỦ BẢO VỆ ĐẤT
Phủ lên bề mặt đất trồng cây một lớp bảo vệ là một cách để làm tăng giá trị dinh dưỡng của đất . Chỉ cần dùng một lớp phủ hữu cơ hoặc không hữu cơ (độ dày không quá 5 cm) bỏ dưới gốc cây để bảo vệ cho đấ. Tạo một lớp cách nhiệt, ngăn chặn cỏ dại và giữ độ ẩm.
Trước đây, người ta dùng than bùn làm chất phủ hữu cơ nhưng tiếc rằng, loại đất này không phải tài nguyên tái tạo được. Khuyến cáo không khai thác vì lý do môi trường.
Lá khô là một lớp phủ tuyệt vời. Thay vì bỏ chúng vào thùng ủ, hãy cho chúng vào một túi riêng hoặc trong thùng lưới. Để chúng phân hủy trong một năm để tạo mùn cho đất. Bạn sẽ tăng tốc quá trình phân hủy lá cây nếu bạn nghiền chúng trước.
Loại đất này sẽ là thành phần cơ bản cho thùng ủ của bạn. Lá khô là loại phủ đất hữu cơ tuyệt vời và lá bị phân hủy dần dần thành đất. Thời gian phân hủy từ ba đến mười hai tháng. Nếu quá tươi, nó sẽ bị hỏng. Người ta gọi màng bảo vệ bằng nhựa hoặc lớp sỏi là vật liệu bảo vệ đất không hữu cơ.
PHÂN TRÙN
Nếu khu vườn của bạn quá nhỏ để có thể có một góc ủ phân xanh, hãy thử làm phân trùn. Đây là cách dùng giun đất để biến chất thải thực phẩm (bao gồm đồ ăn đã nấu chín) thành phân bón dạng lỏng. Nếu bạn không thích giun, đừng sợ: tất cả quá trình này xảy ra trong thùng, thùng thường có nhiều khay chứa kín và có vòi chiết nước.
Những con giun nằm trong các khay này, dưới lớp thức ăn. Vì chúng trốn ánh sáng nên bạn không thể nhìn thấy chúng. Phân trùn hình thành dưới khu vực giun hoạt động, và khay chứa ở tầng dưới sẽ thu chất lỏng, khay này có gắn vòi chiết nước. Phân bón lỏng sẽ hình thành sau khoảng tám tuần từ khi ta bắt đầu ủ. Nhưng tốt nhất là đợi cho đến khi ủ đầy thùng trước khi lấy phân ra. Có thể bỏ vào thùng tất cả các loại chất thải sinh hoạt, bao gồm túi trà, vỏ trứng, vỏ hoa quả và giấy.
Loại phân hữu cơ dạng lỏng này có thể được sử dụng bón trực tiếp cho vườn; với điều kiện phải pha loãng với nước. Có thể dùng bón cho cây trong nhà, ngoài trời, các loại rau và thảm cỏ.
Thùng ủ phân trùn có nhiều hình dạng, màu sắc và kích cỡ khác nhau. Có cả kích thước nhỏ để lắp đặt ban công. Bạn có thể đặt chúng ở bất cứ đâu vì mùi không đáng kể. Nói chung, chúng thường được đặt ở phía sau nhà. Bên cạnh thiết bị bảo trì, ở một nơi dễ tiếp cận. Những người mạnh dạn nhất có thể đặt nó ngay trong nhà bếp.
Thùng ủ phân có thể tự làm bằng cách dùng các thùng nhựa (có nắp). Có thể dễ dàng xếp chồng các thùng nhựa này lên nhau. Các thùng phân ủ rác sinh hoạt Bokashi (*) hoạt động theo nguyên tắc tương tự như thùng ủ phân trùn. Nhưng thay vì giun sẽ sử dụng các enzyme để phân hủy.
( Dịch từ cuốn sách ECO MAISON của kiến trúc sư TERENCE CONRAN)
(*) Bokashi còn gọi là thùng phân hủy rác cho người thành phố. Cơ chế hoạt động nhờ các loại vi sinh vật có lợi (viết tắt của tiếng Anh là E.M) được phân lập bởi vị GS-TS người Nhật, Đại học Tổng hợp Ruykuys Okinawa năm 1980
Bokashi là cách làm phân xanh không có mùi mà bạn có thể thực hiện ngay trong bếp của mình. Đây là một cách tuyệt vời để chuyển rác thải nhà bếp của bạn thành phân bón dạng lỏng và phân xanh. Bokashi sử dụng vi khuẩn có lợi để làm lên men các chất thải trong một thùng kín hơi. Nó sẽ làm phân hủy chất thải mà không gây thối rữa hoặc mốc. Kết quả bạn nhận được là một loại phân bón dạng lỏng (dung dịch Bokashi) và phân xanh dạng rắn đã lên men một phần. Phân xanh dạng rắn này nếu được chôn dưới đất sẽ nhanh chóng phân hủy thành đây sau khoảng 1 tháng
Các nguồn tham khảo thêm về các loại thùng phân hủy rác: